|
Μονή Λιγοβίτσιου
Η σημαντική μεταβυζαντινή Μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου Λιγοβιτσίου είναι χτισμένη βορειοανατολικά της Σκουρτούς, στην ανατολική πλαγιά κορυφής, όπου, σύμφωνα με τον καθηγητή Κ. Α. Ρωμαίο,
βρισκόταν το κάστρο της αρχαίας πόλης Δηριείς, και στην άκρη του Βελανιδοδάσους του Ξηρομέρου. Το ιστορικό και θρησκευτικό αυτό μνημείο στέκει ως αγέρωχο μπαλκόνι πάνω από τη λίμνη Οζερός και τον κάμπο του Αγρίνιου, στη μέση του οποίου κυλάει ο ποτάμιος θεός Αχελώος, που χαράζει αιώνια τα σύνορα Αιτωλών και Ακαρνάνων. Ανατολικά δεσπόζουν τα βουνά της Αιτωλίας και πιο βόρεια τα Άγραφα και η Νότια Πίνδος. Νότια το μάτι σου διαπερνά τη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού και του Μεσολογγίου και φτάνει μέχρι τα βουνά της Αχαΐας.
Η Μονή, σύμφωνα με μια επιγραφή στη βόρεια στοά της, ιδρύθηκε το 1737, όμως, κατά την παράδοση, χτίστηκε πολύ παλαιότερα, πιθανόν τον 11ο αιώνα και ίσως η χρονολογία 1737 να αναφέρεται σε κάποια ανακαίνισή της. Στις τρεις πλευρές της περιβάλλεται από ψηλό τείχος, στο εσωτερικού του οποίου είναι χτισμένα κελιά. Το καθολικό της, ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, είναι συνδυασμός τρίκλιτης ρυθμού βασιλικής με τρούλο προς εγγεγραμμένο σταυροειδή και έχει μήκος 16,15 μ., χωρίς την πεντάπλευρη αψίδα και πλάτος 8,55 μ. Τα τρία κλίτη του στεγάζονται σε κοινή δίκλινη στέγη. Το μαγειρείο, βορειοδυτικά του ναού, και η στοά του κοσμούνται με ανάγλυφα λαϊκής τέχνης και χρονολογούνται, σύμφωνα με επιγραφή, το 1787.
Οι δεσποτικές εικόνες του τέμπλου είναι του ζωγράφου Γεννηματά και έγιναν το 1889, πλην της εικόνας του Αγίου Χαραλάμπους, που είναι του 1814. Αυτή είναι έργο του ζωγράφου Σωτηρίου από το Αιτωλικό, όπως και μερικές τοιχογραφίες. Η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι του 1741 και έγινε από τον ηγούμενο της Μονής Άνθιμο, αλλά επιζωγραφίστηκε το 1949. Στο ανατολικό τοίχος της τράπεζας σώζονται λείψανα τοιχογραφίας της Δευτέρας Παρουσίας.
Σημαντική ήταν η οικονομική βοήθεια που πρόσφερε η Μονή στον Αγώνα του 1821, αφού είχε μεγάλη περιουσία. Λόγω της στρατηγικής της θέσης οργανώθηκε εκεί στρατόπεδο, από το οποίο πέρασαν πολλοί γνωστοί οπλαρχηγοί. Οι Τούρκοι έκαναν επιδρομή τον Απρίλιο του 1825, κατέλαβαν το στρατόπεδο των Ελλήνων και έκαναν πολλές καταστροφές και αρπαγές. Η Μονή ανακαταλήφθηκε το 1828 από τον Γεώργιο Βαρνακιώτη. Μετά την απελευθέρωση ο ηγούμενος της Μονής Ιωαννίκιος πρόσφερε 1.300 γρόσια για τη δημιουργία σχολείων.
Η Μονή διαλύθηκε επί Όθωνα και η περιουσία της πέρασε στη διαχείριση της Εκκλησιαστικής Επιτροπής. Το Βασιλικό Διάταγμα, περί των μονών της επικράτειας, προέβλεπε ότι όσες μονές είχαν κάτω από έξι μοναχούς θα διαλύονταν. Παρ’ όλες τις προσπάθειες και τις αιτήσεις μοναχών, αλλά και του Δημοτικού Συμβουλίου Εχίνου, δεν δόθηκε η άδεια διατήρησής της. Τα ιερά σκεύη και τα κειμήλιά της καταγράφηκαν και μεταφέρθηκαν στον εκκλησιαστικό επίτροπο στο Μεσολόγγι, ενώ μερικά πήραν και οι μοναχοί όταν αποχώρησαν. Έτσι σιγά-σιγά η Μονή άρχισε να ερημώνει, τα κελιά της να πέφτουν και η περιουσία της να αρπάζεται.
Τελικά το 1880 επιτράπηκε η διατήρηση της Μονής και η διενέργεια στον εξωτερικό της χώρο εμποροζωοπανήγυρη (κάθε Σεπτέμβρη), στην οποία έρχονταν έμποροι από όλες τις γύρω πόλεις, αλλά και από την Πάτρα. Η συμμετοχή του κόσμου σε αυτή ήταν μεγάλη, γιατί συνδυαζόταν με το προσκύνημα στην εικόνα της Παναγίας. Όμως η εμποροζωοπανήγυρη σταμάτησε το 1913 και από τότε η θρησκευτική εορτή γινόταν στις 15 Αυγούστου, όπως εξακολουθεί ακόμα και σήμερα.
Η Μονή Λιγοβιτσίου σήμερα είναι από τις λίγες μονές του Ξηρομέρου που λειτουργεί, ως γυναικεία, μετά την ανακαίνισή της τη δεκαετία του ’80. Πλήθος προσκυνητών συρρέουν κάθε χρόνο να προσκυνήσουν και ειδικά το Δεκαπενταύγουστο.
Γ. Σ. Μπαρμπαρούσης.
|
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου